Koślawość kolan to termin oznaczający nieosiowe ich ustawienie - zbaczanie do środka (przyśrodkowo). Szpotawość kolan to niewłaściwe ustawienie na zewnątrz (bocznie).

Patrząc na pacjenta stojącego przodem lub tyłem, łatwo zauważyć pozaosiowe ustawienie. Jednak koślawość kolana to nie tylko jego uciekanie do środka.

Aby w sposób pełny ocenić ustawienie kolan należy dodatkowo zwrócić uwagę na to, jak przedstawia się rotacja uda względem podudzia. Bardzo często dochodzi do rotacji wewnętrznej kości udowej, co powiększa tendencję do koślawienia kolana.

Oceniamy też, czy pacjent nie ma przeprostu kolan - to powiększa naprężenia mechaniczne i przyspiesza zużywanie się elementów anatomicznych stawu.

Problem uciekających do środka, koślawych kolan może pochodzić ze złego ustawienia stóp/stawów skokowych, lub łączyć się z niewłaściwie ustawioną miednicą.

Rehabilitację kolan należy zaczynać od oceny ustawienia wszystkich elementów ciała: stóp / stawów skokowych, kolan, miednicy / kręgosłupa.

Oczywiście, wszystkie te elementy są utrzymywane w określonym położeniu przez napięcia mięśniowo - powięziowe. Dobierając odpowiednie ćwiczenia, rozciągając mięśnie przykurczone, ćwicząc osłabione - możemy uzyskać lepsze ustawienie struktur kostno-stawowych i korekcję postawy ciała.

Poprosiłem moją nastoletnią pacjentkę z wadą postawy, aby ustawiła się do zdjęcia biernie, a następnie stanęła "aktywnie" w sposób, jaki ćwiczyliśmy na zajęciach rehabilitacji. Widać, jak aktywność mięśniowa zmienia ustawienie elementów kostno-stawowych.

Zdjęcia pokazują kolejno: postawę bierną (po lewej), korekcję miednicy do tyłopochylenia (dzięki temu kolana wyszły z przeprostu), rotację zewnętrzną stawów biodrowych, pełną korekcję (po prawej). U tej pacjentki korekcja stawów skokowych nie była potrzebna.